Giống như rộng rãi thực vật khác, có thể nhân giống mai bằng cách giâm cành, chiết, tháp hoặc ghép. Một chồi non, một mắt ngủ, khi tháp vào cây cộng họ có thể sống và trở nên cây mới, cho hoa trái cộng đặc tính với cây mẹ và có thể cho cây con khác.
Trước đây khoảng gần một trăm năm, nghệ thuật chiết, ghép và giâm cành cây kiểng đề cập riêng và cây ăn trái khái quát còn quá xa lạ đối với nghệ nhân thời đó. Bởi thế, ngày xưa ông bà mình thường chỉ biết thời điểm tuốt lá mai vàng ở miền bắc và nhân giống mai bằng cách mà ngày nay chúng ta cho là thường ngày nhất, ấy là trồng bằng hạt.
Ưu điểm: Cây con giữ được trọn vẹn những đặc tính của cây mẹ, nhưng chẳng thể cung ứng đại trà với số lượng lớn.
1. Kiểu dáng vườn ươm
1.1. Vị trí vườn ươm
Vị trí vườn ươm ko bị ngập úng, đây là điều tối quan trọng lúc làm vườn ươm. Nền của vườn ươm bao giờ cũng phải cao hơn khu vực quanh đó để tránh nước đọng lại làm thối cành giâm hoặc cành chiết,…
1.2. Độ thông thoáng
Chọn vị trí vườn ươm ở những nơi có gió nhẹ, để ko khí ko bị “tù”. Những chỗ ít thông thoáng, cành giâm và chiết thường bị nấm, vi khuẩn gây bệnh. Những chỗ có gió quá mạnh sẽ làm độ ẩm ko khí trong vườn giảm nhanh, có thể làm cành giâm và chiết bị khô.
Vậy nên, nếu vị trí vườn ươm ko đạt đề xuất thì phải chủ động tạo ra những nguyên tố thiết yếu. Ví dụ: nếu không thông thoáng thì phải dùng tới quạt gió, ví như gió quá mạnh thì phải sử dụng lưới bưng bít quanh đó để cản bớt. Thậm chí việc che đậy còn có thể cởi mở theo tình hình của từng ngày.
1.3. Ánh sáng và giàn che nắng
Do cành giâm bị cắt rời khỏi thân cây mẹ, nên ánh sáng gắt quá (cường độ cao) cành sẽ ko sống được. Ngược lại thì những chỗ ko có ánh sáng mặt trời rọi vào (nhất là khi sáng sớm) thì cũng ko đạt yêu cầu (cây sẽ mọc yếu ớt), trừ lúc dùng đèn khí để tạo ánh sáng.
Nên làm giàn che để “lược” bớt ánh sáng mặt trời rọi vào khi nắng gắt. Tỷ lệ nắng còn khoảng 30% diễn ra từ khoảng 8 giờ sáng tới khoảng 16 giờ chiều.
nếu như diện tích nhỏ (khoảng 20 m2) thì mái che có chiều cao khoảng hai,4 m. Tình trạng diện tích to thì nâng chiều cao mái che lên (mái che cao giàn sẽ thoáng và ánh sáng sẽ phát tán đều). Theo kinh nghiệm, lúc giàn ươm đã làm xong, chúng ta không nên vội vàng ươm hàng loạt ngay mà phải ươm thử một ít, nhằm kiểm tra xem có đạt yêu cầu ko (nhất là trong những ngày nắng gắt).
Cách kiểm tra là thực hiện ươm 5 - 10 chậu, cành giâm cứ để lá gần như. Sau đấy, tưới nước cả vườn ươm như thể đang săn sóc cả vườn ươm. Nếu 2 - 3 ngày sau các lá của cành giâm thử chuyển sang màu vàng nhưng ko bị khô thì đạt buộc phải. Còn ngược lại lá bị héo khô là ko đạt đề nghị. Trường hợp này, cần phải xem lại lý do nào độ ẩm ko khí không đạt buộc phải.
1.4. Làm luống (liếp) ươm
Luống ươm có chiều dài tùy theo giàn ươm, nhưng chiều rộng tối đa khoảng 1,2 m, nhằm tạo thuận tiện cho thao tác khi trông nom. Về chiều cao của luống, miễn sao đừng bị đọng nước là được. Mặt bằng của từng luống nên phủ bề mặt bằng cát để giữ ẩm (nếu có cỏ mọc cũng dễ nhổ). Lớp cát nên thấp hơn vòng bao chung vòng vo (viền) để làm chỗ dựa cho bao nylon hoặc chậu không bị đổ.
1.5. Chậu, vật liệu trồng mai vàng
Hiện nay, trên thị trường có phổ thông loại nguyên liệu để chứa đất trồng (tạm gọi chung là chậu) gồm: Chậu đất nung, chậu nhựa, giỏ tre, túi ni lông, khay nhựa 105 lỗ
Chúng ta dùng loại nào cũng được, nhưng cần lưu ý đến các chi tiết sau:
không nên sử dụng loại có kích cỡ quá lớn (sẽ dễ làm cho cây mai nước úng sau này, hao chất trồng và chiếm đa dạng chỗ). Do cành mai ko lớn, nên chúng ta chỉ chọn loại có chiều cao tối đa khoảng 10 cm, mồm chậu tối đa cũng cỡ 10 cm.
ví như sử dụng túi nylon (nhựa), chúng ta nên chọn loại có màu đen (vì màu trắng hoặc màu khác có độ trong suốt, sau này rêu xanh phát triển). Túi nylon phải được bấm 8 - 10 lỗ ở phần đáy chậu.
1.6. Giá thể trồng cây mai vàng
Giá thể trồng trong chậu ở công đoạn ươm cành phải giữ ẩm tốt (nhưng không được đọng nước trong một thời gian dài 4 - 5 tháng). Như vậy nên, Giá thể trồng nên sử dụng một trong các loại sau:
* Tro trấu
Tro trấu là một loại chất trồng rất khả quan, do nó đạt các bắt buộc nhắc trên. Nhưng lưu ý tro trấu phải đen (dạng than trấu), càng to càng tốt. Vì bị nát (nhuyễn) quá sẽ làm cho úng nước và phải để hơn một tuần (kể tính từ lúc lấy ra khỏi lò đốt).
nếu lấy ra dùng ngay sẽ làm cành giâm chết (kể cả đã tưới nước cho nguội).
Do vỏ trấu mỏng, nên than trấu dễ gãy nát. Bởi thế, khi đổ vào chậu chúng ta không nên nén quá chặt (nén chặt cũng gây ra úng nước).
Nên hỏi kỹ nguồn tro trấu, vì nếu sử dụng tro trấu của các lò muối thì mọi việc sẽ thất bại.
* Bột xơ dừa khô
Bột vỏ dừa dùng để ươm cành tương đối tốt. Nhưng nó có phổ biến chất “chát” và có tình trạng bị mặn dễ làm hư cây. Để khắc phục những trở ngại này, chúng ta nên ngâm bột xơ dừa trong nước khoảng 1 - hai ngày. Sau đó vắt cho ráo nước rồi đổ vào chậu.
Do bột vỏ dừa có khả năng giữ ẩm rất cao. Bởi thế, lúc đổ bột vỏ dừa vào chậu phải nén hơi chặt (dễ).
* Cát
Cát xây dựng (loại xây) có hạt lớn vừa phải, sử dụng ươm cành rất tích cực. Vì chúng giữ ẩm nhưng ko gây đọng nước (không nên dùng cát vùng có nước mặn).
Với những loại nguyên liệu sử dụng để ươm cành nêu trên, phần đông hoàn toàn ko có chút đất và bất cứ thứ phân bón nào cả. Tại sao vậy?
Tại vì cành giâm trong lúc này nó ko “ăn uống” gì được hết. Nó chỉ cần điểm tựa để lúc rễ mọc ra có chỗ mà bám vào bền lâu và cần độ ẩm của ko khí để cành ko bị teo tóp lại.
Chỉ khi nào cành giâm có rễ và lá thì khi đó nó mới hút nước và phân bón. Và đến lúc đó chúng ta mới tính chuyện bón phân.
Việc bón phân sẵn vào công đoạn này chẳng những vô dụng mà còn có thể làm cành giâm bị chết vì các chất hóa học hoặc nấm mốc,…có trong phân bón thâm nhập vào vết cắt.
2. Nhân giống cây mai vàng bằng công nghệ chiết cành
Đối với phương pháp nhân giống hữu tính bằng gieo hạt, cây mai con to lên sau này sẽ có bộ rễ đẹp, nhưng khi ra hoa sẽ ko được đẹp như cây mẹ. Còn chiết cành thì cây mai chiết ra hoa y như cây mẹ và nhánh chiết cũng được hơi to, nhưng ko có bộ rễ đẹp.
giả dụ nhánh chiết mọc sát đất, thì cũng dùng dao cắt bỏ một khoanh vỏ rồi kéo nhánh xuống chôn dưới đất và đóng một cây móc để giữ nhánh chặt, cắm thêm một cây nọc giữ phần ngọn đừng cho lay động. Và cứ để im tương tự, tưới ẩm hàng ngày, vài ba tháng sau, xới đất nhẹ xem rễ, ví như rễ mọc mạnh thì cưa cắt đem trồng.
2.1. Thời điểm chiết cành
thời khắc chiết cành nên chọn vào đầu mùa mưa. Và nên chọn khi cây mai giảo đa phúc gần hết pha động (lúc lá đã xanh đậm nhưng chưa già). Vì khi này còn lột vỏ cành mai được.
Vậy khi lá nó đang còn non (pha động) rất dễ lột, vì sao ko chiết? Tuy dễ lột, nhưng nó cũng dễ liền da (do nhựa xuống nhiều) làm nó khó ra rễ. Mặt khác, phần lá non sẽ ngã sang màu vàng và khi đem trồng nó rất yếu.
2.2. Chọn cành
Cũng như chọn cành để giâm, cành chúng ta ý định chiết là những cành ở vị trí từ ½ cây trở lên và phía có nhiều ánh sáng.
- Độ lớn: không nên chọn cành chiết quá to. Chỉ nên chọn những đoạn cành phía ngoài cùng, giả dụ có phân nhánh càng tốt. Thường những đoạn cành này to khoảng bằng cỡ chiết đũa ăn cơm (nhưng phải có chí ít khoảng 15 lá còn tốt).
- Độ dài: Độ dài đoạn cành chiết khoảng 20 - 30 cm (hai tới ba tấc). Giả dụ cành dài quá và lá quá đa dạng, sẽ xuống nhựa làm liền da (cành chiết không ra rễ được).
Tâm lý chung là, người ta muốn chiết cành to và dài, để khi đem ra trồng trong một thời kì ngắn, sẽ có một cây mai to. Tuy nhiên, lớn thì có to nhưng mau lớn thì không. Vì lúc được cắt rời khỏi thân mẹ, bộ rễ ít oi kia chưa đủ sức lo cho cái cành “quá khổ” ấy được, làm cây mất sức, và với cây mai khi đã mất sức, việc nghỉ dưỡng đòi hỏi phổ quát thời gian, công sức.